Polska Akademia Nauk Muzeum Ziemi w Warszawie zorganizowała XXXI Spotkanie badaczy Bursztynu, na którym została zaprezentowana praca dotycząca paleometeorytu z Niedźwiady:
Lucjan Gazda – Politechnika Lubelska, Jan Paluch – Stellarium, Ewaryst Mendyk – UMCS Lublin;
Kosmiczny epizod lubelskiego bursztynu – nowe fakty
W dotychczasowych badaniach na terenie złoża bursztynu Górka Lubartowska udokumentowanego w kat. D, stwierdzono obecność w stropowej części eocenu meteorytu żelaznego [2], bursztynu impaktytowego [1] oraz powiązano z nimi powstanie poziomów piaskowcowych o charakterze impaktytowym [3]. Sezon 2016/2017 badań dokumentujących złoże glaukonitu i bursztynu Niedźwiada (badania finansowane i wykonywane przez Stellarium Sp. z o.o) dostarczył nowych materiałów potwierdzających eksplozję meteorytu żelaznego nad górnoeoceńskim zbiornikiem sedymentacyjnym Lubelszczyzny. Z wielkośrednicowych rdzeni wiertniczych, w strefie stropowej poziomów piaskowcowych pobrano luźny osad, w którym obok piasków glaukonitowych i pokruszonego bursztynu wydzielono sfosylizowany detrytus roślinny i mineralną frakcję magnetyczną. Część detrytusu (ok. 30%) wykazuje właściwości magnetyczne i jest przyciągana przez magnes neodymowy. W mineralnej frakcji magnetycznej o uziarnieniu 0,1 – 1 mm obok kwarcu z wrostkami magnetytu, wyseparowano magnetyczne kulki o średnicy 0,1 – 0,3 mm i metalicznym połysku. Magnetyczny detrytus roślinny i kulki poddano badaniom przy użyciu mikroskopu skaningowego.
Uzyskane wyniki potwierdzają pozaziemskie pochodzenie żelaza, które można wiązać z udokumentowanym wcześniej meteorytem oraz impaktytem bursztynowym. Obecność mikro fragmentów żelaza meteorytowego wewnątrz tkanek roślin określa dynamikę eksplozji, z którą związana była katastrofa ekologiczna podobna do tunguskiej. Powyżej tej warstwy z materiałem meteorytowym, w uzyskanych rdzeniach wiertniczych nie ma już bursztynu, poza silnie pokruszonym i drobnym, który mógłby świadczyć o kontynuacji sedymentacji pierwotnych nagromadzeń dostarczanych bezpośrednio z lądu.
Do całkowitego i jednoznacznego wyjaśnienia tego epizodu kosmicznego i jego skutków dla sedymentacji złóż bursztynu i glaukonitu w górno eoceńskim basenie sedymentacyjnym Lubelszczyzny, koniecznym jest odsłonięcie tego profilu wkopem badawczym lub eksploatacyjnym.
[1] Gazda L., Mendyk E., Rawski M., Skrzypiec K.; 2014: Impaktyt bursztynowy z eocenu Górki Lubartowskiej, XXVIII Spotkanie badaczy bursztynu pt. „ Nowości o bursztynie”; PAN Muzeum Ziemi w Warszawie, 29 maja 2014.[2] Gazda L., Huber M., Kiebała A.; 2014: Wstępne badania paleometeorytu Niedźwiada. VIII Konferencja Meteorytowa; Polskie Towarzystwo Meteorytowe Politechnika Wrocławska. Str. 7-8, 27-29.06.2014; Wrocław.[3] Gazda Lucjan, Huber Miłosz, Kiebała Aneta, Mendyk Ewaryst; 2016: Kosmiczny epizod lubelskiego bursztynu. Lubelski bursztyn: znaleziska, geologia, złoża, perspektywy; [Red:] Gazda Lucjan – Chełm: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie, 2016, s. 94-102.Wydawnictwo M w Krakowie
Najnowsze komentarze